Yatırım yapılamayan ve özelleştirilmesi gündemde olan limanların gelirleri her yıl katlanarak artıyor
Rakamlar yükselişte… Limanların gelirleri 2023’te 118,6 milyon TL olurken; geçtiğimiz yıl bu rakam 262,2 milyon TL’ye yükseldi. 2024’te Gazimağusa ve Girne limanlarından ülkemize 2 bin 290 gemi gelirken 191 bin 331 kişi de limanlardan ülkeye giriş yaptı.
Cemre CEMALİ
Hem birçok ticari faaliyetin yürütüldüğü hem de binlerce yolcunun gelip gittiği limanlar ada ülkesi olan ülkemiz için ayrıcalıklı bir öneme sahip. Her ne kadar da yatırım yapılmamış olmasıyla hizmetlerdeki yaşanan aksamalar ve özelleştirilmesi tartışmalarıyla gündeme gelen limanların bunlara rağmen her geçen yıl gelirlerinin katlanarak arttığı dikkatlerden kaçmıyor.
KIBRIS muhabiri Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı Limanlar Dairesi Müdürlüğü’nün yayınladığı veriler ışığında Gazimağusa ve Girne limanlarının son iki yılda çektiği yükü ve tahsil ettiği gelirleri araştırdı.
2023 ve 2024 yıllarında limanlarda aynı gelir kalemleri için tahsil edilen ücretlere bakıldığında geçtiğimiz yıl liman gelirlerinin bir önceki yıla kıyasla yüzde 121 arttığı ortaya çıktı.
Rıhtım gelirleri Maliye’ye
2023 yılında limanlardan 12 farklı gelir kalemi için tahsil edilen ücretler yaklaşık 300 milyon TL’lik ‘rıhtım ücreti’ ile birlikte toplam 418,4 milyon TL oldu. Ancak sonrasında ‘ithalat rıhtım vergisi’ olarak bilinen bu ücreti Sayıştay kararı ile Maliye Bakanlığı’na bağlı Gümrük Dairesi’nin tahsil etmesine karar verildiği için 2024 yılında Limanlar Dairesi’nin gelirlerine Rıhtım ücretleri eklenmedi. Böylelikle 2024 yılında Limanlar Dairesi tarafından tahsil edilen 11 farklı gelir kalemi için tahsil edilen ücret 262,2 milyon TL olarak kayıtlara geçti.
Buna göre 2023 ve 2024 yıllarında limanlarda aynı gelir kalemleri için alınan ücretlere bakıldığında; 11 gelir kalemi için 2023 yılında limanlarda 118,6 milyon TL tahsil edilirken; geçtiğimiz yıl bu rakam 262,2 milyon TL’ye yükseldi. Böylelikle bir yılda liman gelirleri yüzde 121 arttı.
Gazimağusa’ya bin 356 gemi geldi
Bakanlık verilerine göre Gazimağusa Limanı’na geçtiğimiz yıl bin 356 gemi, 61 yat gelirken; taşınan yolcu sayısı 27 bin 323, taşınan araç sayısı 29 bin 762 oldu. 2024 yılında Gazimağusa Limanı üzerinden ülkemize gelen toplam yük ise 2 milyon 793 bin 645 ton olarak kayıtlara geçti. Bu bağlamda birbirinden farklı 23 ülkenin bayrağını taşıyan 409 gemi ile 2024 yılında KKTC’ye 928 bin 597 ton yük taşındı. 741 adet ‘Ro Ro’ gemisiyle 832 bin 359 ton yük, 27 bin 314 yolcu ve 29 bin 762 araç geldi.
101 gemi ile yakıt taşındı
Kalecik Akaryakıt Tesisleri’ne 2024 yılında gelen gemi sayısı ise 101 olurken; taşınan toplam yük 635 bin 489 ton oldu. Akaryakıt taşıyan gemilerden 45’i Malta, 43’ü Türkiye Cumhuriyeti bayraklı gemiler olurken; yıl boyunca 9 farklı ülkenin bayağını taşıyan gemilerle akaryakıt ithal edildi.
58 yat Karpaz’a demir attı
Karpaz Yat Limanı’na ise geçtiğimiz yıl 15 farklı ülkenin bayrağını taşıyan toplam 58 yat demir attı. Bu yatlardan 14’ü Polonya’dan, 11’i İngiltere’den, 10’u Türkiye’den geldi.
Girne Turizm Limanı’na 934 gemi geldi
Girne Turizm Limanı’na geçtiğimiz yıl KKTC ve Türkiye Cumhuriyeti bayraklı gemiler gelip gitti.
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı Limanlar Dairesi Müdürlüğü’nün verilerine göre 2024 yılında Girne Turizm Limanı’na 934 gemi, 80 yat geldi. Bu gemilerle ülkemize 536 bin 321 ton yük taşınırken; gelen yolcu sayısı 164 bin 8, araç sayısı 37 bin 495 oldu.
Teknecik için 21 gemi yakıt taşıdı
Teknecik Santrali Tesisleri için geçtiğimiz yıl Girne Turizm Limanı’na 21 gemi yakıt taşıdı. Türkiye’den gelen bu gemiler toplam 246 bin 448 ton yük getirdi. Geçtiğimiz yıl Girne Yat Limanı’na hiç yat gelmezken; Gemyat Delta Marina’ya 5, Çetin Kürşat Dev. LTD. (Las Ambassadeur) Yat Limanı’na 13 farklı ülkenin bayrağını taşıyan 75 yat demir attı.
