Sualtı arkeoloğu Alexandre Monteiro, Portekiz kıyılarında, aralarında 22 ton altın (haber yazıldığında altının gramı 5.630’u gördü, dolayısıyla 22 ton türk lirasıyla yaklaşık 124 milyar yapıyor) ve gümüş taşıyan efsanevi bir İspanyol kalyonunun da bulunduğu, 250’si hazine dolu binlerce batık gemiyi tespit ederek tarihin en büyük sualtı keşiflerinden birine imza attı. Ancak bu paha biçilmez denizcilik mirası, define avcıları, modern yapılaşma ve doğal erozyon tehdidi altında ve Portekiz’in bu hazineleri korumak için acil bir planı bulunmuyor.
Monteiro’nun on yıllar süren titiz arşiv araştırmaları ve dalışları sonucunda, Portekiz sularında 8.620 batık gemiden oluşan devasa bir veritabanı ortaya çıkarıldı. Bu batıklardan en az 250’sinin, Keşifler Çağı’na ait altın, gümüş ve paha biçilmez eserler taşıdığı doğrulandı. Fırtınalar, savaşlar ve korsanlık nedeniyle batan bu gemiler, Portekiz’in denizcilik tarihinin sessiz tanıkları olarak Atlantik’in derinliklerinde yatıyor.
4 yıllık araştırmanın keşfi
Bu keşiflerin en dikkat çekicisi ise, 1589’da batan ve resmi kayıtlara göre 22 ton altın ve gümüş taşıyan İspanyol kalyonu Nossa Senhora do Rosário. Monteiro, bu efsanevi gemiyi bulmak için dört yıl boyunca arşivleri taradığını belirtiyor: “Bu geminin tarihini inceledim; hatta kaptanın annesinin adını bile biliyorum” diyor. Dört yıllık araştırmanın ardından yaptığı ilk dalışta, geminin enkaz noktasını bulmayı başardığını anlatıyor.
Bu keşif, eski deniz arşivlerinde belgelenen diğer hazine gemilerinin de hala okyanusun altında keşfedilmeyi beklediğinin en büyük kanıtı oldu.
Yağmalanmasından korkuyorlar
Ancak bu tarihi keşif, aynı zamanda acil bir uyarıyı da beraberinde getiriyor. Monteiro, Portekiz’in bu alanları yağmalanmaktan veya yok edilmekten koruyacak uygun bir koruma planına sahip olmadığı konusunda endişeli. “Hazinelerle dolu 250 gemi olduğunu biliyoruz ve er ya da geç, bir liman çalışması sırasında bunlardan biri bulunacak. Böyle bir bulguyu korumak için bir acil durum planımız yok,” diye yakınıyor.
Hükümet müdahalesi olmadan, bu paha biçilmez miras üç büyük riskle karşı karşıya:
Define avcıları: Yetkisiz kurtarma ekipleri, tarihi eserleri yağmalayarak geri dönülmez hasarlar verebilir.
Kıyı geliştirme projeleri: Liman genişletmeleri ve sualtı sondajları gibi inşaat çalışmaları, batık alanlarını kazara yok edebilir.
Doğal erozyon: Okyanus akıntıları ve fırtınalar, arkeologlar inceleme şansı bulamadan bu batıkların daha fazla hasar görmesine neden olabilir.
Bu paha biçilmez mirasın yok olmasını önlemek için Monteiro, acil eylem çağrısında bulunuyor. Arkeolog, Portekiz hükümetinin tarihi batıklar için deniz koruma bölgeleri oluşturması, sıkı düzenlemeler uygulaması ve sualtı araştırmalarını finanse etmesi gerektiğini savunuyor.
Monteiro’nun çalışmaları, Portekiz’in sularının altındaki bu devasa hazinenin varlığını kanıtladı; ancak onu gelecek nesiller için koruma yarışı daha yeni başlıyor.
News
